Het Twentse Landschap
De geschiedenis en het landschap van Twente is door drie processen beïnvloed: klimaat, landbouw en industrie.
Het landschap werd al gevormd door het klimaat lang voordat de eerste mens zich in Twente begaf. De laatste twee ijstijden, het Saalien en het Weichselien, hebben ieder hun eigen invloed uitgeoefend op het reliëf en de bodem.
Pas in het Neolithicum, toen de eerste mensen zich gingen vestigen op de stuwwal, begon de mens het landschap aan te passen. De landbouw heeft grote delen van het Twentse zandlandschap ingericht en dit is nu nog te zien in het glooiende akker- en weidelandschap.
Na de middeleeuwen begon de mens ook het veenlandschap te ontginnen, eerst voor de landbouw en later voor industrie. De industrie heeft vooral zijn invloed gehad op de grote steden, zoals Enschede. Hier zijn de sporen van de Twentse textielindustrie te vinden.
Saalien (238.000 - 126.000 jaar geleden)
Het Saalien is de voorlaatste ijstijd. Gedurende deze koude periode lag Twente onder de uitlopers van de grote ijskap uit Scandinavië.
View on timelineVorming Stuwwallen
Gedurende het Saalien zijn de stuwwallen in Twente gevormd door de ijskap. De grootste hiervan is de Oost-Twentse Heuvelrug. Het glaciale proces wat de stuwallen heeft gemaakt, heeft ook gezorgd voor het keileem wat her en der nog te vinden in aan het oppervlak in Twente.
View on timelineWeichselien (116.000 - 11.700 jaar geleden)
Het Weichselien is de laatste ijstijd. Het Twentse landschap zag er gedurende deze periode uit als een koude steppe of poolwoestijn.
View on timelinePoolklimaat - Vorming dekzandruggen
Gedurende het Weichselien was er weinig tot geen begroeiing door de kou. Hierdoor kreeg de wind vrij spel op de zandbodem van Twente. Op de plekken waar het zand werd neergelegd ontstonden dekzandruggen. De gelaagdheid in het zand is goed zichtbaar dankzij de Dinkel die heeft ingesneden op de stuwwal.
View on timelineEinde laatste ijstijd
Aan het einde van het Weichselien warmde de aarde op. Hierdoor kon er weer vegetatie groeien in Twente. Zo ontwikkelde het landschap zich langzaam tot een bosrijk gebied.
View on timelineMesolithicum (~11.700 - 4300 vc)
Gedurende het Mesolithicum zwierven de eerste mensen door Twente.
View on timelineJagers en Verzamelaars
Het bosrijke landschap van Twente maakte het een uitstekende plek voor de jagers en verzamelaars om door rond te trekken. Van deze tijd zijn vuurstenen gevonden zoals in de buurt van Weerselo en Saasveld.
View on timelineNeolithicum (4300 vc - 2000 vc)
Het Neolithicum is de waarin de mens zich begon te vestigen op vaste plaatsen in het landschap.
View on timelineDe eerste mensen vestigen zich op vaste plaatsen
De eerste mensen, de boeren, begonnen zich te vestigen in Twente. Hiervan zijn nogsteeds de sporen te zien in het zandlandschap van Twente. Op verschillende plaatsen zijn grafheuvels te vinden. Naast de grafheuvels is er ook een 6000 jaar oud boerendorpje gevonden in de buurt van Borkeld.
View on timelineBronstijd (2000 vc - 800 vc)
De Bronstijd is gedefinieerd door de eerste vonsten van brons in mensgemaakte objecten. Zo zijn er in de gemeente Hof van Twente bronze armbanden gevonden en in gemeente DInkelland een bronze kokerbijl.
View on timelineCeltic Fields
Dankzij het verbeteren van het gereedschap van de mens, kon men voor het eerste op grote schaal het land bewerken. De sporen hiervan zijn te vinden in de vorm van relief van de Celtic Fields. De officiële naam van deze akkers zijn "raatakkers"
View on timelineIJzertijd (1200 vc - 800 vc )
In de IJzertijd, zoals de naam al zegt, begonnen mensen voor het eerst ijzer te gebruiken in plaats van brons. Er zijn verschillende vondsten gedaan, zoals twee urnen in de buurt van Rijssen. Daarnaast zijn op verschillende plekken in Twente urnenvelden en grafvelden te vinden, zoals in de gemeente Hof van Twente.
View on timelineRomeinse tijd (20 vc - 450 nc)
Twente is nooit deel geweest van het Romeinse rijk. Toch zijn er sporen te vinden, in de vorm van Romeinse munten op verschillende plekken zoals Denekamp en Oldenzaal. Er was geen sprake van belegering, maar wel handel.
View on timelineVroege middeleeuwen (500 nc - 1000 nc)
Gedurende de middeleeuwen was Twente compleet afhankelijk van landbouw en vee.
View on timelineBosontginningen
Om zoveel mogelijk land te vergaren begon men het bos te ontginnen. Hierdoor groeide de esdorpen beetje bij beetje.
View on timelineHoge middeleeuwen (1000 nc -1250 nc)
De grootste sprong in de groei van esdorpen gebeurde tijdens de hoge middeleeuwen.
View on timelineHeideontginningen
Men begon de uitgestrekte heidevelden te ontginnen waardoor het areaal van de esdorpen konden groeien.
View on timelineDe marken
Rond 1200 ontstond er een vorm van zelfbestuur: de marken. Hierbij legde de eigenaren van de boerderijen de regels vast en spraken recht.
View on timelineLate middeleeuwen (1250 nc -1500 nc)
Enter story info here
View on timelineVeenontginning
Rond de 13e eeuw begonnen de eerste bewoners van het Almelerveen uit eigen initiatief het veen te ontginnen.
View on timelineNieuwe tijd (1500 nc - 1950 nc)
Ongeveer 200 jaar land na de middeleeuwen veranderde het leven van de Twentse bevolking weinig tot niet en was de periode een soort van "Twentse Middeleeuwen". Pas rond 1700 bereikte de invloed van de industrie Twente.
View on timelineTurfwinning
Rond 1600 nc vond er voor het eerst turfwinning aan voor de handel in Twente. Dit ging nog via beken en sloten.
View on timelineTextielindustrie 1700 nc
De textielindustrie in Twente begon rond 1700 nc. In het begin was dit eerst in de vorm van thuisweverijen en nam in 1800 ook de vorm aan van spinlokalen. van 1824 tot 1873 werd er gebruik gemaakt van gedwongen katoen arbeid.
View on timelineStroomspinmachine 1850 nc
Vanaf 1850 kwam de eerste stroomspinmachine. Dit was een grote sprong en zorgde voor bloei van de industrie in Twente.
View on timelineOndergang textielindustrie 1915 nc - 1972 nc
Na 1915 kwam het begin van de ondergang van de textielindustrie in Twente.
View on timelineBoortorens zoutwinning 1933
In 1933 werden er in Twente boortorens gebouwd voor de zoutwinning.
View on timelineModerne tijd (1950 nc - 2020 nc)
De Moderne tijd begon na de Tweede Wereldoorlog toen er grote stappen werden gemaakt in de technologie.
View on timelineStop heideontginning
In 1961 werd heideontginning formeel beëindigd om de overgebleven heidevelden te behouden.
View on timelineNu (2020 nc)
In 2020 is in het nog steeds glooiende landschap van Twente de invloeden te zien van het klimaat in de vorm van stuwwallen, de landbouw in de vorm van de overheersende akkers en weilanden en de industrie in zijn kanalen en grote steden.
View on timeline
