פנינו לשר האנרגיה וליו"ר רשות החשמל, בבקשה להורות לחברת החשמל להפסיק את ניתוקי החשמל עקב אי תשלום בתקופת הקורונה, וכן להורות על אספקת חשמל שוטפת לצרכנים ביתיים הנסמכים על אספקת חשמל דרך מונה תשלום מראש (מת"מ) - ללא תלות בהטענת המונה על ידם. שמחנו לשמוע כי בדיון שהתקיים בחברת החשמל באותו בוקר, הורה יו"ר החברה על הפסקת הניתוקים לחייבים, ועל אספקה של קודי חירום ללקוחות התלויים במת"מ. توجهنا لوزير الطاقة ورئيس هيئة الكهرباء، لتوجيه أمر لشركة الكهرباء بوقف قطع الكهرباء بسبب عدم سداد الديون خلال فترة كورونا، ولمد الكهرباء بشكل منتظم للأسر التي تعتمد على مد الكهرباء عبر عداد الدفع المسبق (מת"מ) - دون اشتراط شحن العداد من قبلهم. سررنا أنه في جلسة استماع عقدت في شركة الكهرباء في ذلك اليوم، أمر رئيس الشركة بوقف قطع الكهرباء عن أصحاب الديون، وتزويد رموز طوارئ للعملاء الذين يعتمدون على عداد الدفع المسبق.
פנינו לשירות התעסוקה ולמוסד לביטוח לאומי, יחד עם ארגון מען, בדרישה לתרגם לערבית טפסים מקוונים שאנשים נדרשים למלא כדי לקבל דמי אבטלה, ולאפשר לפונים למלא טפסים אלה בערבית. בתשובה נמסר לנו כי שירות התעסוקה הכשיר סטודנטים מתנדבים שיעזרו לתושבים למלא את הטפסים, וכי השירות יגדיל את מספר המוקדנים דוברי הערבית. توجهنا لوزير الطاقة ورئيس هيئة الكهرباء، لتوجيه أمر لشركة الكهرباء بوقف قطع الكهرباء بسبب عدم سداد الديون خلال فترة كورونا، ولمد الكهرباء بشكل منتظم للأسر التي تعتمد على مد الكهرباء عبر عداد الدفع المسبق (מת"מ) - دون اشتراط شحن العداد من قبلهم. سررنا أنه في جلسة استماع عقدت في شركة الكهرباء في ذلك اليوم، أمر رئيس الشركة بوقف قطع الكهرباء عن أصحاب الديون، وتزويد رموز طوارئ للعملاء الذين يعتمدون على عداد الدفع المسبق.
עתרנו לבג"ץ בדרישה שיקבע כי מצב החירום שהכריז שר המשפטים על מערכת המשפט מבוטל. הכרזה כזו משמעותה ביטול כל הדיונים בבתי המשפט למעט בעניינים דחופים .עוד ביקשנו שבית המשפט יקבע כי התקנות שמסמיכות את השר להכריז על מצב חירום מיוחד אינן חוקיות, וכי יש להסדיר סמכות כזו בחקיקה ראשית בלבד. בעקבות העתירה התחייב משרד המשפטים התחייב לשקול את הסדרת סמכות השר בחקיקה במהלך השנה שלאחר תום משבר הקורונה. בג"ץ מחק את העתירה, וקבע שהאגודה תוכל לשוב ולעתור אם השר ישתמש בסמכותו באופן לא מידתי. قدمنا التماسًا إلى المحكمة العليا مطالبين بإلغاء حالة الطوارئ التي أعلنها وزير القضاء. ووضحنا أن هذا الاعلان معناه الغاء كل جلسات المحاكم ما عدا الحالات الطارئة. كذلك طالبنا المحكمة بأن تقر بأن هذه منح الصلاحية للوزير باعلان حالة طوارئ غير قانونية، ويجب أن تنظم فقط من خلال تشريع أساسي. عقب الالتماس تعهدت وزارة القضاء بالنظر في تنظيم صلاحية الوزير في التشريع خلال العام التالي لانتهاء أزمة كورونا. محت المحكمة العليا الالتماس، مشيرة إلى أن الجمعية يمكنها إعادة تقديم التماس إذا استخدم الوزير سلطته بشكل غير متناسب.
פנינו לתאגיד השידור הציבורי בדרישה להנגיש את מהדורת החדשות המרכזית לדוברי ערבית בזמן אמת – בין אם באמצעות כתוביות לערבית או באמצעות התאמת מהדורת החדשות בערבית למקבילתה בעברית, בהיקף ובתכנים. נפלנו על אזניים קשובות, וכבר למחרת הורחבה מאוד מהדורת החדשות בערבית של התאגיד. توجهنا إلى هيئة البث العام بطلب إتاحة النشرة الإخبارية الرئيسية ببث مباشر للمتحدثين باللغة العربية - سواء من خلال الترجمة العربية أو عن طريق ملاءمة النشرة الإخبارية العربية مع مثيلتها بالعبرية من حيث المدة والمحتوى. وجدنا آذانًا صاغية، وفي اليوم التالي تم تمديد وقت نشرة الأخبار بالعربية.
צולם השיעור המקוון הראשון שלנו בנושא "מדיה בימי קורונה", שנכתב עבור מערכת הלמידה המקוונת של משרד החינוך. בהמשך היינו שתפים בכתיבה ובצילום של עוד שבעה שיעורים מצולמים לגילאי בית הספר היסודי ושישה שיעורים לתלמידי חטיבת הביניים. השיעורים עוסקים בזכויות אדם וגזענות, התמודדות עם הצפת מידע ופייק ניוז, חופש הביטוי והרשת החברתית, והובלת שינויים על ידי ילדים ובני נוער בישראל וברחבי העולם. تم تصوير أول دروسنا عبر الإنترنت حول موضوع "الميديا في زمن الكورونا" لصالح نظام التعلم عن بعد التابع لوزارة التربية والتعليم. لاحقًا، كنا شركاء في كتابة وتصوير سبعة دروس أخرى لطلاب الابتدائية وستة دروس لطلاب الإعدادية. تتناول الدروس مواضيع حقوق الإنسان والعنصرية، التعامل مع فيضان المعلومات والأخبار الكاذبة، وحرية التعبير وشبكات التواصل الاجتماعي، والتغييرات الرائدة التي يُحدثها الأطفال والشباب من البلاد والعالم.
הצטרפנו לפנייה של רופאים לזכויות אדם וארגונים עמיתים בדרישה לצמצם את אוכלוסיית הכלואים למינימום האפשרי, על מנת להפחית את סכנת ההידבקות ולהבטיח את בריאות הכלואים. ואכן, למחרת הודיע שירות בתי הסוהר על כוונה להוציא לחופשה כ-500 אסירים, וב-27.3.2020 נחקקו תקנות שעת חירום המתירות לשב"ס להוציא אסירים הקרובים לסיום מועד ריצוי מאסרם לחופשה של 30 יום. انضممنا إلى مطالبة جمعية أطباء لحقوق الإنسان والجمعيات التي تطالب بتقليص عدد السجناء في غرف السجون إلى أدنى حد ممكن، من أجل الحد من خطر الإصابة بالفيروس وضمان صحة السجناء. في اليوم التالي أعلنت مصلحة السجون عن نيتها تحرير حوالي 500 لفترة إجازة، وفي 27 آذار/مارس 2020 تم سن لوائح الطوارئ التي تسمح لـمصلحة السجون بتحرير سجناء الذي تقترب مدة سجنهم على نهايتها بعد 30 يومًا.
בשגרה, המוסד לביטוח לאומי הוא הנושה היחיד שמותר לו לגבות חובות מאנשים המקבלים גמלאות קיום או קצבאות ילדים באמצעות קיצוץ מסכום הגמלה. פנינו (19.3.2020) למוסד לביטוח לאומי, יחד עם הקליניקה למימוש זכויות בהליך האזרחי באוניברסיטת חיפה, בבקשה להקפיא גביית חובות ממקבלי גמלאות באופן זה, לנוכח המצב הכלכלי הקשה המתרגש על תושבי ישראל בתקופת הקורונה. בעקבות פנייתנו הודיע המוסד שלא יקזז חובות חדשים מהגמלאות עד חודש יוני. عادة، تعتبر مؤسسة التأمين الوطني هو المؤسسة الوحيدة المسموح لها تحصيل الديون من الأشخاص الذين يتلقون مخصصات عن طريق خصم الديون من مبلغ المخصصات. بتاريخ (19.3.2020) قدمنا طلبًا إلى مؤسسة التأمين الوطني؛ إلى جانب عيادة تنفيذ الإجراءات المدنية في جامعة حيفا؛ لتجميد جباية الديون من أصحاب المخصصات بهذه الطريقة، نظرًا للوضع الاقتصادي الصعب خلال فترة كورونا. بعد طلبنا، أعلنت المؤسسة أنها لن تقوم بجباية الديون من المخصصات حتة نهاية شهر حزيران/ يونيو.
בעקבות פנייתנו (15.3.2020) למשרד השיכון בעניין זכויות זכאים ודיירים בדיור הציבורי, קיבלנו מענה ולפיו חלק מדרישותינו התקבלו: משרד השיכון הבטיח כי יחדש באופן אוטומטי את הזכאות לדיור ציבורי ולסיוע בשכר דירה עבור קשישים; כי ייתן לזכאים לסיוע ולדיור ציבורי הקלות משמעותיות בחידוש הזכאות, וירכך את דרישות הבירוקרטיה; כי לא יבוצעו פינויים בתקופה זו, וכי וועדות החריגים ימשיכו לפעול כרגיל. עוד הודיע המשרד הוציאו הנחייה כללית לחברות המשכנות להפסיק לחלוטין גביה של חובות מדיירים. بعد توجهنا بتاريخ (15 آذار/ مارس 2020) إلى وزارة الإسكان بشأن حقوق المستحقين والمستأجرين في الإسكان العام، تلقينا ردًا فيه تلبية لبعض مطالبنا: وعدت وزارة الاسكان تجديد (بشكل اوتوماتيكي) الاستحقاق للسكن العام والمساعدة في الايجار لكبار السن؛ وكذلك سيحصل مستحقو المساعدة في الايجار على تسهيلات كثيرة في تجديد الاستحقاق بأقل متطلبات بيروقراطية؛ عدم إجراء عمليات إخلاء خلال هذه الفترة، وعمل لجان الاستثناءات سيستمر بشكل طبيعي. كما أعلنت الوزارة أنها أصدرت تعليمات عامة لشركات التمويل العقاري بالتوقف عن جباية الديون خلال هذه الفترة.
פנינו בשנית למשנה ליועץ המשפטי לממשלה בבקשה להתאים את מדיניות האכיפה של דיני התכנון והבנייה למצב החירום. טענו כי מדיניות הריסות הבתים קשה מנשוא גם בימים כתיקונם, כל שכן כאשר אנשים רבים איבדו את ביטחונם הכלכלי ומרותקים לבתיהם. למחרת (24.3.2020) הודיע משרד המשפטים כי בעת הזאת מתן צווי הריסה מנהליים יצומצם, כך שיינתנו צווים רק ביחס לבנייה בלתי חוקית חדשה; לא ימומשו צווי הריסה של מבנים המשמשים למגורים; ומתן התראות יצומצם אף הוא למינימום האפשרי. توجهنا مرة أخرى للمستشار القضائي للحكومة بطلب ملاءمة سياسات تنفيذ أوامر التخطيط والبناء مع حالة الطوارئ. ادّعينا بأن سياسة هدم المنازل قاسية بشكل خاص حتى في الأيام الاعتيادية، خاصة عندما يفقد الكثير من الناس الأمان الاقتصادي ويمكثون في منازلهم. في اليوم التالي (24 آذار/ مارس 2020) أعلنت وزارة القضاء أنه سيتم تقليص أوامر الهدم الإدارية في هذه الفترة، وسيتم إصدار الأوامر فيما يتعلق ببناء غير مرخص بُني مؤخرًا؛ ولن يتم تنفيذ أوامر هدم المباني المستخدمة للسكن؛ كما يتم تقليص التحذيرات الى أدنى حد.
התחלנו להפיץ לנשות ולאנשי חינוך ניוזלטר שבועי עם מערכי שיעור העוסקים בנושאים של זכויות אדם, גזענות ודמוקרטיה בזמן קורונה, לשימושם/ן במסגרת הלמידה מרחוק. אפשר למצוא את מערכי הפעילות באתר ה"סדנא" של מחלקת החינוך בעברית ובערבית. بدأنا بتوزيع رسائل إخبارية أسبوعية على المعلمين والمعلمات تحتوي على مخططات دروس تتناول قضايا حقوق الإنسان والعنصرية والديمقراطية في ظل كورونا؛ لاستخدامها في التعلم عن بعد. يمكن الاطلاع على المخططات في موقع "الورشة" باللغتين العبرية والعربية.
עתרנו לבג"ץ בעתירה דחופה נגד המפקחת על הבנקים ובנק ישראל. דרשנו לחייבם להורות לכלל הבנקים לפתוח ביום ראשון ה-29.3.2020, מועד קבלת קצבאות הקיום, סניפים שבהם יש שירותי קופה למשיכת מזומנים, על מנת לתת שירות ללקוחותיהם מקבלי הקצבאות, שאין להם דרך למשוך את הגמלה למעט בקופה במזומן. כמו כן דרשנו לבצע פעולות שיאפשר ללקוחות מקבלי גמלאות הביטוח הלאומי שיש עיקול על חשבונם למשוך מזומן המוגן מעיקול. יום לאחר הגשת העתירה קיבלה המדינה את דרישתנו המרכזית, וסניפי הבנק שיש בהם קופות נפתחו בכל הארץ למשך יומיים. قدمنا التماسًا عاجلًا للمحكمة العليا ضد المشرف على البنوك وبنك إسرائيل. طالبنا بالزامهم اصدار تعليمات للبنوك التي تتيح السحب النقدي بالعمل يوم 29.3.2020، وهو موعد تلقي مخصصات المعيشة؛ وذلك من أجل تقديم الخدمات لزبائنهم الذين يحصلون على المخصصات، ولا توجد لديهم وسيلة أخرى لسحب المال سوى من خلال البنك. كذلك طالبنا السماح للمتلقي مخصصات التأمين الوطني اصحاب الحسابات المرهونة؛ بحماية مخصصاتهم من الرهن وتمكينهم الحصول على المخصصات نقدًا. بعد تقديم الالتماس بيوم واحد قبلت الدولة مطالبنا الرئيسية، وتم فتح البنوك التي تضم صناديق سحب نقدي على مدار يومين وفي جميع انحاء البلاد.
פנינו למינהל האזרחי (בהמשך לפניות קודמות ב-18.3.2020 וב-25.3.2020) בעניין הריסות בתים בגדה המערבית. ציינו כי בתקופה זו, שבה התושבים הפלסטינים בגדה נדרשים להישאר בבתיהם, למעט יציאה לצורך הצטיידות במזון ותרופות, הבהילות לבצע אכיפת בנייה מסכנת את האוכלוסיה ואינה ראויה, ויש להפסיקה. בעקבות פניותינו הורה המנהל האזרחי (7.4.2020) להקפיא את הריסות הבתים בגדה המערבית עד סיום משבר הקורונה. توجهنا إلى الإدارة المدنية (بعد توجهات سابقة في 18 آذار/مارس 2020 و 25 آذار/مارس 2020) فيما يتعلق بهدم المنازل في الأراضي المحتلة. ذكرنا أنه خلال هذه الفترة التي يُطلب فيها من السكان الفلسطينيين البقاء في منازلهم؛ باستثناء المغادرة للحصول على الطعام والأدوية؛ فإن الاندفاع إلى تنفيذ أوامر هدم البناء يعرض السكان للخطر وهو غير مناسب ويجب وقفه. بعد توجهنا، أمرت الإدارة المدنية (7.4.2020) بتجميد هدم منازل في الأراضي المحتلة حتى إنتهاء أزمة كورونا.
יחד עם ארגון בזכות, שלחנו למשרד העבודה והרווחה הערות לתזכיר חוק בעניין הגבלות על יציאות וביקורים של דיירים המתגוררים במעונות ושל קטינים המתגוררים מחוץ לבית הוריהם. טענו כי ההגבלות על ביקורים ויציאות אינן מידתיות ופוגעות קשה בזכויות אדם. משרד הרווחה החליט להקפיא את קידומה של הצעת החוק. بالتعاون مع منظمة "بزخوت"، توجهنا لوزارة العمل والرفاه الاجتماعي بملاحظات على مذكرة قانون بشأن القيود المفروضة على خروج وزيارة القاصرين المقيمين خارج منازل والديهم. ادعينا بأن القيود المفروضة على خروج وزيارة القاصرين غير ملائمة وتمس بشدة بحقوق الإنسان. وزارة الرفاه الاجتماعي قررت تجميد المذكرة القانونية.
פנינו למשרד הבריאות ולעיריית ירושלים בבקשה שיפתחו מוקדים לבדיקת קורונה גם בשכונות ירושלים המזרחית שמעבר לחומת ההפרדה. כמה ימים לאחר מכן נפתחו תחנות לבדיקות קורונה במחסום מחנה הפליטים שועפט ובכפר עקב, ומאוחר יותר גם במחסום קלנדיה توجهنا إلى وزارة الصحة وبلدية القدس بطلب فتح مراكز فحوصات كورونا في أحياء القدس الشرقية الواقعة خلف الجدار الفاصل. بعد بضعة أيام تم فتح نقاط فحص كورونا عند حاجز شعفاط للاجئين وكفر عقب، ولاحقًا عند حاجز قلنديا.
פנינו יחד עם הקליניקה לזכויות החולה במכללה למנהל לקופות החולים ולרשת סופרפארם בדרישה לספק את השירות של משלוחי תרופות עד הבית באמצעות מרשם אלקטרוני גם ביישובים ערביים. בעקבות פנייתנו השתפרה מדיניות המשלוחים. بالتعاون مع عيادة حقوق المرضى في "המכללה למנהל" توجهنا الى صناديق المرضى وإدارة سوبر فارم، وطلبنا توفير خدمة توصيل الأدوية المسجلة في الوصفات الطبية الإلكترونية في البلدات العربية. نتيجة لتوجهنا تم تحسين خدمة التوصيل.
פנינו יחד עם הקליניקות המשפטיות באוניברסיטת חיפה ובמרכז הבינתחומי לשר הרווחה, בבקשה להעניק קצבת הבטחת הכנסה לאסירים ששחרורם הוקדם בשל הקורונה (כדי להקל על הצפיפות בבתי הסוהר). בניגוד לאסירים משוחררים, שזכאים לקבל הבטחת הכנסה למשך חודשיים מיד עם השחרור, אסירים אלה לא היו זכאים לקצבה זו משום שהם עדיין בסטטוס "אסיר" ונמצאים ב"חופשה מיוחדת". בעקבות פניות נוספות למוסד לביטוח לאומי (21.4.2020, 3.5.2020) הכיר המוסד (7.5.2020) באסירים אלה כזכאים להבטחת הכנסה, ואיפשר להם להגיש בקשה רטרואקטיבית כך שיהיו זכאים לגמלה ממועד יציאתם לחופשה. توجهنا مع العيادات القانونية في جامعة حيفا والمركز متعدد التخصصات الى وزير الرفاه مطالبين بمنح السجناء الذين تم إطلاق سراحهم باكرًا بسبب كورونا (لتقليل الاكتظاظ في السجون). على عكس السجناء المفرج عنهم، والذين يحق لهم الحصول على ضمان دخل لمدة شهرين بعد إطلاق سراحهم، لم يتمكن هؤلاء السجناء من الحصول على هذا الدخل لأنهم يعتبرون "سجناء في اجازة خاصة". بعد مزيد من التوجهات لمؤسسة التأمين الوطني (21.4.2020 ، 3.5.2020) اعترفت المؤسسة (7.5.2020) بهؤلاء السجناء كمستحقين للحصول على ضمان الدخل، وسمحت لهم بطلب المخصصات بأثر رجعي.
פורום הארגונים למען זכויות עובדים, שבו חברה האגודה, עתר לבג"ץ נגד תקנות שעת חירום שאפשרו להוציא לחופשה ללא תשלום נשים בהריון, בטיפולי פוריות או לאחר חזרה מחופשת לידה, ללא היתר של הממונה על עבודת נשים במשרד העבודה והרווחה, בתקופת משבר הקורונה. עם הגשת העתירה בוטלו התקנות. בדיון בבג"ץ הוסכם כי הדיון בנזקים שנגרמו לנשים בתקופה שבה היו התקנות בתוקף, ובפתרונות להם, יתנהל במסגרת ועדת העבודה והרווחה הזמנית, והעתירה נמחקה. تقدم منتدى حقوق العمال (جمعية حقوق المواطن عضو فيه) بالتماس إلى المحكمة العليا ضد لوائح الطوارئ التي تسمح باخراج النساء الحوامل لإجازة غير مدفوعة، أو النساء بعد إجازة ولادة، أو الخضعات لعلاجات خصوبة، دون إذن من مفوض تشغيل النساء خلال الفترة أزمة كورونا: عندما تم تقديم الالتماس ألغيت اللوائح. وفي جلسة للمحكمة العليا تم الاتفاق على البت في الاضرار التي تعرضت لها النساء في الفترة التي تصدر فيها التعليمات، وكيفية ايجاد حل، بإطار لجنة العمل والرفاه المؤقتة – وتم محو الالتماس.
לכל אורך המשבר דאגנו להבטיח את חופש הביטוי והמחאה. בעקבות פניותינו לרשויות התאפשרו אירועי מחאה ברחבי הארץ, הופחתו קנסות ובוטלו דוחות שניתנו למפגינים. طوال فترة الأزمة كنّا قلقين إزاء ضمان حرية التعبير والاحتجاج. بعد توجهاتنا للسلطات المعنية، أصبحت الاحتجاجات ممكنة في جميع أنحاء البلاد، وتم تخفيض الغرامات وإلغاء المخالفات المقدمة ضد المتظاهرين.
הצטרפנו למכתב של ארגון בזכות וארגונים נוספים, ותבענו לגנוז את ההמלצות של ועדה שקבעה כי אנשים שמרותקים למיטה או לכסא גלגלים וזקוקים לעזרה, או שאינם מסוגלים לעבוד, נמצאים בעדיפות נמוכה יותר לטיפול רפואי מציל חיים מאשר אנשים עובדים, במידה ויחסרו משאבים כדוגמת מכונות הנשמה. במכתב נטען כי עמדה הרואה את האדם דרך פריזמת המוגבלות ולא כאדם שלם בעל רצונות, שאיפות, קשרים חברתיים ומשפחתיים התורם לקהילה עברה מן העולם, מנציחה דעות קדומות וסותרת ערכי מוסר וזכויות אדם בסיסיות. انضممنا لرسالة جمعية "بزخوت" ومنظمات أخرى، مطالبين بأرشفة توصيات اللجنة التي قررت بأن الأشخاص طريحي الفراش أو مستخدمي الكرسي المتحرك ممن يحتاجون للمساعدة، أو غير القادرين على العمل، هم أقل شأنا وأهمية في تلقي رعاية طبية لانقاذ الحياة من الناس العاملين (في حالات مثل نقص الموارد او نقص اجهزة التنفس). تنص الرسالة على أن الموقف الذي يرى الإنسان من منظور الإعاقة وليس كإنسان كامل لديه الرغبات والتطلعات والروابط الاجتماعية والأسرية والذي قد يكون له إسهام في المجتمع- لم يعد قائما، كونه يُبقي على الآراء المسبقة ويتناقض مع القيم الأخلاقية الأساسية وحقوق الإنسان.
בוועדה המיוחדת לעניין נגיף הקורונה עברה הצעת חוק שמאפשרת להאריך את מעצרו של חשוד גם אם אי אפשר לקדם את החקירה בעניינו בשל בידוד שלו או של עד מרכזי בתיק. ההצעה המקורית היתה בעיתית מאוד מבחינת הפגיעה בזכויות חשודים. בעקבות הערותינו (30.3.2020, 16.4.2020) ופעילותנו בוועדה, הנוסח שעבר בסופו של דבר רוכך באופן משמעותי ביחס להצעה המקורית, וצומצמה הפגיעה בזכויות. أقرت اللجنة الخاصة لفيروس كورونا مشروع قانون يسمح بتمديد احتجاز المشتبه بهم حتى إذا لم يكن من الممكن مواصلة التحقيق في قضيتهم بسبب عزلهم صحيًا أو عزل شاهد رئيسي في قضيتهم. كان الاقتراح الأصلي إشكاليا للغاية من حيث انتهاك حقوق المشتبه بهم. بعد تقديم ملاحظاتنا (30.3.2020 ، 16.4.2020) وعملنا داخل اللجنة، تم تغيير الصيغة النهائية بشكل كبير فيما يتعلق بالاقتراح الأساسي، وتم تقليل انتهاك الحقوق.
בג"ץ קיבל עתירה שהגשנו ב-18.3.2020, לאחר שהממשלה עקפה את הכנסת ואישרה תקנות שעת חירום שמעניקות סמכויות מרחיקות לכת לשב"כ ולמשטרה במסגרת המאבק בקורונה. בג"ץ קבע שסמכות הממשלה בחוק השב"כ להטיל על השב"כ לקדם אינטרסים ממלכתיים חיוניים לביטחון הלאומי של המדינה צריכה להתפרש בצמצום. בית המשפט העליון קבע שאם המדינה מבקשת להמשיך להסתייע באמצעים הטכנולוגיים המצויים בידי שב"כ לצורך המאבק בקורונה אחרי ה-30.4.2020, יש לקבוע סמכות זו בחקיקה ראשית. قبلت المحكمة العليا التماسًا قدمناه في 18.3.2020، بعد أن تجاوزت الحكومة الكنيست ووافقت على أنظمة الطوارئ التي تمنح صلاحيات واسعة لجهاز الأمن العام والشرطة كجزء من مكافحة كورونا. ورأت المحكمة العليا أن صلاحية الحكومة بشأن قانون جهاز الأمن والتي تمكنها من تفويض جهاز الأمن العام لتعزيز مصالح أساسية لأمن الدولة – يجب تقليص تفسيراتها. المحكمة العليا أقرت أنه اذا كانت الدولة تطلب استمرار استخدام الوسائل التكنولوجية المتوفرة بيد الشاباك (جهاز الأمن العام) من أجل مكافحة كورونا بعد تاريخ 30.4.2020 عليها أن تقر ذلك من خلال تشريع أساسي.
פנינו למשרד הבריאות בבקשה לפרסם נתונים אודות חולי קורונה לפי לאום בערים מעורבות וביישובים מתחת ל-5,000 איש. בעקבות פנייתנו החל המשרד לפרסם נתונים על התחלואה ביישובים שבהם מעל 2,000 תושבים. توجهنا لوزارة الصحة مطالبين بنشر بيانات عن مرضى كورونا حسب القومية في المدن المختلطة والبلدات التي يقل تعداد سكانها عن 5000 شخص. بعد توجهنا، بدأت الوزارة بنشر بيانات حول الإصابات في البلدات التي يقل تعداد سكانها عن 2000 ساكن.
עתרנו לבג"ץ יחד עם קו לעובד ורופאים לזכויות אדם בעניין תנאי השהייה של פלסטינים שעובדים בישראל בתקופת הקורונה. בעקבות העתירה הוצאו ב-5.5.2020 תקנות שעת חירום (ולאחר מכן גם פורסמה טיוטה של הצעת חוק) שכוללות את דרישותינו: חובת ביטוח רפואי בישראל לכל עובד פלסטיני עם היתר לינה; חובת המעסיק לעמוד בסטנדרט של תנאי לינה הולמים; והסמכת מפקחים נוספים. כמו כן בוטלה התניית היתר הלינה של העובד בישראל בהתחייבות המעסיק להחזיק אצלו את תעודות הזהות של העובד. قدمنا التماسًا إلى المحكمة العليا مع جمعية "عنوان العامل" وأطباء لحقوق الإنسان بخصوص شروط إقامة العمّال الفلسطينيين العاملين في إسرائيل خلال فترة كورونا. عقب الالتماس صدرت في 5.5.2020 تعليمات نظام طوارئ ( وبعد ذلك نشرت مسودة مشروع قانون) تشمل مطالبنا: التزام بوجود تأمين طبي في إسرائيل لكل عامل فلسطيني لديه تصريح إقامة، والتزام المشغّل بالامتثال لشروط الإقامة المناسبة، وتأهيل مراقبين إضافيين. كذلك تم الغاء شرط اصدار تصريح إقامة العامل في اسرائيل بالتزام المشغل باحتياز بطاقة هوية العامل.
פנינו בשיתוף עם איתך-מעכי למשרד העבודה והרווחה בעניין הגנה על אימהות ואבות עובדים הנדרשים לשוב לעבוד במשרה מלאה, בשעה שמסגרות החינוך עדיין פועלות באופן חלקי. הנפגעות העיקריות מהמצב הן אימהות, ובפרט אימהות חד הוריות. بالتعاون مع جمعية "איתך معك"، توجهنا إلى وزارة العمل والرفاه الاجتماعي بشأن حماية الوالدين العاملين الذين يطلب منهم العودة إلى العمل بدوام كامل في حين لا تزال الأطر التعليمية غير فاعلة بدوام كامل. الضحايا الرئيسيون لهذا الوضع هم الأمهات، وخاصة الأمهات احاديات الوالدية.
עתרנו לבג"ץ ביחד עם הקליניקה לזכויות בחינוך באוניברסיטת חיפה בשם הורים לתלמידים ושורת ארגונים נגד משרדי החינוך והאוצר, בדרישה להנגיש את מערך הלמידה מרחוק לכל התלמידים בישראל. ציינו כי תוכנית הלימודים ברשת מותירה מחוץ לה רבבות תלמידים שאינם יכולים להשתתף בה בשל מצוקה כלכלית והיעדר מחשבים וטאבלטים בבתים, ולעתים בשל כך שהיישוב כולו אינו מחובר לחשמל, וממילא לא לאינטרנט. ב-20.5.2020 נמחקה העתירה, לאחר שרוב בתי הספר שבו ללמד, תוך שבית המשפט מורה למשרד החינוך לפתור את בעיית התלמידים שמתגוררים ב"אזורים אדומים", שעדיין לא שבו ללימודים מלאים בשל הקורונה. قدمنا التماسًا للمحكمة العليا مع العيادة القانونية للحق في التعليم في جامعة حيفا، باسم أولياء أمور الطلاب وعدد من الجمعيات ضد وزارة التربية والتعليم ووزارة المالية، مطالبين بإتاحة نظام التعلم عن بعد لجميع الطلاب. ذكرنا أن اتاحة المنهاج الدراسي عبر الإنترنت يترك عشرات آلاف الطلاب غير قادرين على التعلم بسبب الصعوبات المالية ونقص أجهزة الكمبيوتر والأجهزة اللوحية في المنازل ، وأحيانًا لأن المجتمع بأكمله غير متصل بشبكة الكهرباء، وبالطبع غير متصل بالانترنت. كذلك طالبنا باتاحة محتويات الدروس للطلاب العرب بلغتهم، وبث الدروس عبر القناة التلفزيونية الرسمية بالعربية والعبرية. بتاريخ 20.5.2020 تم محو الالتماس، بعد عودة معظم المدارس للتدريس الاعتيادي، حيث أمرت المحكمة وزارة التربية والتعليم بحل مشكلة الطلاب الذين يعيشون في "المناطق الحمراء" الذين لم يعودوا بعد إلى الدراسة بدوام كامل بسبب كورونا.
פנינו למשרד הבריאות על מנת לקבל הבהרות בעניין התניית טיפולי פריון בבדיקות חוזרות ונשנות לקורונה. בעקבות פנייתנו פורסם תיקון לנוהל, המצמצם את מספר הבדיקות המחייבות. توجهنا إلى وزارة الصحة لاستيضاح قضية اشتراط علاجات الخصوبة بفحوصات متكررة للكورونا. بعد توجهنا، تم نشر تعديل على الإجراء، مما يقلل من عدد الاختبارات الإلزامية.
פנינו למועצה אזורית אלקסום ולמשרד החינוך, בדרישה לחבר למים את מתחם גני הילדים וכיתות א' עד ט' ביישוב תל עראד. המתחם נותק ממים עוד לפני משבר הקורונה, אך בתקופה זו קיבלה הזכות למים משמעות גדולה עוד יותר בשל הנסיבות הבריאותיות והצורך לשמור על היגיינה, ובית הספר לא יכול היה לפתוח את שעריו לתלמידים. ב-21.5.2020 עתרנו בעניין לבית המשפט לעניינים מינהליים בבאר שבע. ב-27.5 קיבל בית המשפט את העתירה וחייב את משרד החינוך לספק מים באופן סדיר למרכז השירותים. توجهنا إلى المجلس الإقليمي القصوم ووزارة التربية والتعليم، مطالبين بربط رياض الأطفال والصفوف من الأول حتى التاسع في قرية تل عراد بشبكة المياه. تم قطع الماء عن المركز التعليمي قبل أزمة كورونا، ولكن خلال هذه الفترة أصبح الحق في الماء أكثر أهمية بسبب الظروف الصحية والحاجة إلى الحفاظ على النظافة، ولم تتمكن المدرسة من فتح أبوابها للطلاب. في 21 أيار/مايو 2020 قدمنا التماسًا للمحكمة الإدارية في بئر السبع. في 27 مايو / أيار قبلت المحكمة الالتماس وطلبت من وزارة التعليم توفير المياه بانتظام للمركز التعليمي.
We'd love to hear from you. Please send questions or feedback to the below email addresses.
Before contacting us, you may wish to visit our FAQs page which has lots of useful info on Tiki-Toki.
We can be contacted by email at: hello@tiki-toki.com.
You can also follow us on twitter at twitter.com/tiki_toki.
If you are having any problems with Tiki-Toki, please contact us as at: help@tiki-toki.com
Close