ROOK
De geur van een sigaar, een pijp in een mondhoek, kleurrijke sigarettenreclames in het straatbeeld. Het zijn stuk voor stuk vertrouwde herinneringen die in onze hedendaagse samenleving vreemd kunnen aandoen. Rokers vandaag hebben de tijdgeest tegen. Het rookverbod maakt dat je haast nergens nog een sigaret kan opsteken. Toch gaat tabak nog vlot over de toonbank en valt de aantrekkingskracht ervan niet te ontkennen. Achter de hedendaagse sigaret gaat een boeiende geschiedenis schuil. De expo ROOK brengt de mentaliteitsverandering in beeld en toont hoe en waarom we anders tegen roken zijn gaan aankijken. Talrijke foto’s, home movies en voorwerpen getuigen over de plaats die roken inneemt in het dagelijks leven van vroeger en nu.
VERANDERENDE TIJDEN;xNLx;Doorheen de 20ste eeuw is de kijk op roken ingrijpend veranderd. Aan de basis hiervan liggen maatschappelijke debatten en wetenschappelijk onderzoek. Economische belangen van de tabaksindustrie en politieke beslissingen drukken mee hun stempel. Tot en met de jaren 1960 is het roken sterk in opmars. De sigaret overvleugelt de traditionele pijp en sigaar steeds meer in populariteit. Verdiepende medische kennis legt de gezondheidsrisico’s van het roken – actief en passief – bloot. Toch duurt het nog lange tijd voor deze inzichten daadwerkelijk een impact hebben op het beleid en het rookgedrag. Opkomende antitabaksorganisaties zijn een belangrijke katalysator in de mentaliteitswijziging.;xNLx;Deze tijdlijn biedt een overzicht van de sleutelmomenten uit meer dan een eeuw Belgische rookgeschiedenis, van de start van de massaproductie van de sigaret tot vandaag. Medische ontdekkingen, acties en reacties van de tabakslobby, van beleidsmakers en politici, van rokers en niet-rokers worden chronologisch weergegeven. Cijfers en opmerkelijke feiten geven inzicht in de evolutie van het rookgedrag. De veranderende tijdsgeest is ook af te lezen aan de sigarettenpakjes zelf.;xNLx;;xNLx;HUIS VAN ALIJN;xNLx;Volg onze activiteiten op de voet via www.huisvanalijn.be;xNLx;
1880-01-01 00:00:00
1492: tabak komt naar Europa
Christoffel Columbus en zijn bemanning komen in voor het eerst 1492 in contact met rokende indianen in Cuba. Ze brengen de tabaksplant mee naar Europa.
1883-01-01 00:00:00
16de eeuw: tabak als geneesmiddel
Tabak krijgt de reputatie van geneeskrachtig wondermiddel. De plant en de stof nicotine worden vernoemd naar Jean Nicot, een Frans ambassadeur in Portugal. In 1560 stuurde hij koningin Catharina de Medici snuiftabak toe om haar van haar migraine af te helpen.
1885-08-01 14:19:00
17de eeuw: pijproken
Pijproken is erg populair in de Lage landen. Door de aangename roes die dit veroorzaakt en de gelijkenis met slurpen, spreekt men van tabak ‘drinken’.
1888-06-01 13:14:13
18de eeuw: snuiftabak
In navolging van het Franse hof raakt snuiftabak in de mode. Het gewone volk blijft verknocht aan de pijp.
1890-10-01 11:14:33
19de eeuw: sigaar en sigaret
Rond 1850 verschijnen de eerste sigarenfabrieken in Belgische steden.
1897-01-01 00:00:00
20ste eeuw
De 20ste eeuw wordt de eeuw van sigaret.
1900-07-01 08:56:06
Exotisme
In de Belle époque en tot de jaren 1930 zijn Egyptische en Turkse sigaretten bon ton.
1914-07-01 08:56:06
Eerste Wereldoorlog
De Belgische soldaat krijgt een dagelijks rantsoen van 20 gram tabak of 5 sigaretten.
1920-05-01 03:34:32
Vrouwen
Vanaf de jaren 1920 wordt het ook voor vrouwen acceptabel om te roken. Merken richten zich met aangepaste reclames op deze nieuwe markt.
1923-09-01 22:07:02
Belga
De broers Vander Elst lanceren het sigarettenmerk Belga.
1929-05-01 03:34:32
Duits kankeronderzoek
Duitse artsen starten met onderzoek naar het verband tussen roken en longkanker.
1939-03-01 22:12:21
Duits kankeronderzoek
Eerste officiële anti-rookcampagne.
1939-05-01 03:34:32
Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog geeft een boost aan de populariteit van de sigaret.
1939-12-01 13:28:00
Tweede Wereldoorlog
Tabak wordt gerantsoeneerd.
1945-03-01 22:12:21
Libelle
De eerste rokende vrouw verschijnt in Libelle.
1947-08-01 01:25:20
Rookverbod
in theaterzalen en cinema’s.
1950-02-01 04:34:29
Kankeronderzoek
Britse en Amerikaanse artsen publiceren over de link tussen roken en kanker.
1950-11-01 14:20:19
De filtersigaret
Vanaf de jaren 1950 promoten fabrikanten de filtersigaret als gezonder alternatief.
1954-09-02 22:22:23
Flip-top-box
Marlboro pakt uit met een filtersigaret in een revolutionair nieuw pakje: de flip-top-box.
1954-11-01 19:50:08
A Frank Statement to Cigarette Smokers
Amerikaanse tabaksfirma’s plaatsen samen een advertentie in meer dan 400 kranten.
1954-11-01 19:50:08
Brits onderzoek
De Britse minister van Volksgezondheid waarschuwt voor de gevaren van roken.
1958-09-01 22:22:23
Expo 58
De Belgische tabaksindustrie, verenigd in Fedetab, heeft een eigen paviljoen op Expo 58. Ze pakt uit met een forse groei van het sigarettenverbruik.
1960-01-01 13:36:01
Jaren 1960
De tabaksindustrie beleeft gouden jaren.
1964-08-01 16:53:22
Rapport Smoking and Health
De Amerikaanse Commissie voor Volksgezondheid stelt het rapport Smoking and Health voor.
1965-08-01 16:53:22
Filtersigaret
1 op 2 verkochte sigaretten in België heeft een filter.
1970-08-01 16:53:22
Dolle Mina
Vrouwen eisen het recht op om te roken.
1970-08-01 16:53:22
Jaren 1970
Belga en Marlboro zijn populair.
1971-08-01 16:53:22
Wetsvoorstel
Roken komt voor het eerst op de agenda van de Kamer.
1971-08-01 16:53:22
Fedetab
Fedetab sluit een akkoord met het ministerie van Volksgezondheid.
1972-10-15 09:59:09
Antitabaksorganisaties
Toenemende berichtgeving over de schadelijke effecten van roken voedt de antitabaksbeweging in België.
1975-08-01 07:22:17
Eerste waarschuwing op pakjes
Een waarschuwing op sigarettenpakjes wordt wettelijk verplicht.
1976-10-01 09:59:09
Rookverbod
op de tram, bus en metro.
1977-10-01 09:59:09
Oprichting NKKAT
Het Nationaal Koördinatiekomitee Antitabak (NKKAT) voert de eerste gesubsidieerde antitabakscampagne.
1979-02-01 16:53:47
Nicorette
Een Zweeds farmaceutisch bedrijf lanceert Nicorette, een kauwgom met nicotine die rokers van de sigaret moet houden.
1979-07-01 15:13:34
Eddy Merckx
Eddy Merckx maakt reclame voor zogenaamd gezondere sigaretten van het merk R6.
1980-07-02 02:34:52
Waarom roken?
Consumentenorganisatie OIVO begint in 1980 het aantal rokers in België te monitoren. Ze onderzoekt daarbij ook waarom mensen roken.
1982-04-01 07:28:05
Waarschuwing op pakjes
De waarschuwing op tabaksproducten wordt aangescherpt.
1983-04-01 07:28:05
Actie voor rookvrije ruimten
In de jaren 1980 groeit de aandacht voor de schadelijke effecten van passief roken.
1983-04-01 07:28:05
Eerste beperkingen op tabaksreclame
Een wet die tabaksreclame beperkt treedt in voege.
1987-03-01 04:10:07
Rookverbod
België is het eerste Europese land dat roken verbiedt op bepaalde openbare plaatsen.
1988-03-03 04:10:07
Dag zonder tabak
De Wereldgezondheidsorganisatie organiseert de eerste World No Tobacco Day op 7 april 1988.
1989-08-01 16:53:22
Hoffelijkheidscampagne
De Belgische tabaksindustrie roept op tot hoffelijkheid tussen rokers en niet-rokers.
1990-08-01 16:53:22
Jaren 1990
Amerikaanse merken winnen op de Belgische markt steeds meer terrein. Marlboro haalt Belga in als populairste sigaret.
1990-08-01 16:53:22
Rookverbod
Het rookverbod breidt uit naar alle gesloten publieke plaatsen, uitgezonderd horeca.
1992-03-01 07:44:03
Stoppen met roken
Het boek 'Stoppen met roken' van Allen Carr verschijnt in het Nederlands.
1993-02-05 18:43:08
Roken op het werk
De eerste wetgeving rond roken op het werk laat nog veel vrijheid.
1994-02-01 18:43:08
Roken op de trein
De NMBS beslist om 90% van de treinen rookvrij te maken.
1998-02-01 04:40:30
Rookverbod Sabena
Sabena voert een rookverbod in op al haar vliegtuigen.
1999-02-01 04:40:30
Wet Van Velthoven
Een nieuwe wet verbiedt tabaksreclame.
2003-01-01 00:00:00
Waarschuwingen op pakjes
Bijkomende regels zorgen ervoor dat de waarschuwingen op sigarettenpakjes meer in het oog springen.